Einn af hverjum fimm á íslenskum vinnumarkaði er í hættu á því að missa starfið til gervigreindar en almennt standa íslenskir launþegar þó betur að vígi en launþegar í öðrum þróuðum ríkjum. Þetta eru niðurstöður greiningar Alþjóðagjaldeyrissjóðsins, sem birti sína árlegu úttekt á efnahagslífinu í fyrradag.
„Í ljósi þess að gervigreindarlíkönin halda áfram að þróast og notkunin eykst eru líkur á því að vinnumarkaðurinn taki miklum breytingum. Þó að töluverður framleiðnivöxtur geti verið fólginn í þessum breytingum kunna þær einnig að valda tilfærslu starfa,“ segir í úttektinni.
AGS framkvæmdi greiningu á því hvernig gervigreind gæti haft áhrif á íslenska vinnumarkaðinn og í því skyni var sérstökum líkönum beitt á niðurstöður vinnumarkaðsrannsóknar Hagstofu Íslands frá árinu 2023.
Alþjóðastofnunin skoðaði annars vegar hversu hátt hlutfall starfa væri berskjaldað gagnvart innreið gervigreindar en þá var lagt mat á það hversu mikil skörun væri milli þess sem gervigreind og vinnandi fólk getur gert.
Hins vegar var lagt mat á það sem mætti þýða sem stuðningsáhrif (e. complementary), þ.e.a.s. hversu hátt hlutfall starfa væri þess eðlis – hvort sem þau eru berskjölduð eður ei – að gervigreindin gæti gert mikið gagn en mannlegi þátturinn yrði þó áfram mikilvægur.
Niðurstöðurnar fyrir berskjöldun (e. exposure) voru áþekkar því sem AGS mældi í öðrum þróuðum ríkjum, eða í kringum 60 prósent starfa. Það sem sker Ísland úr hópnum er hátt hlutfall starfa þar sem búist er við því að manneskja taki áfram endanlega ákvörðun eða að mannleg samskipti verði áfram veigamikill þáttur. Hér starfa hlutfallslega margir í smásölu, menntakerfinu og heilbrigðiskerfinu, útskýrir AGS, og skilar það Íslandi góðum niðurstöðum.
Aftur á móti er einn af hverjum fimm í starfi sem er mjög útsett fyrir því að gervigreind leysi mannfólk af hólmi og í þessu samhengi eru nefnd störf í fjármálakerfinu, stjórnsýslu, upplýsingatækni og fjarskiptum, og gistiþjónustu.
Þetta er lægra hlutfall en í samanburðarríkjum þar sem nærri þriðjungur starfa fellur í sama flokk, en engu að síður telur Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn að stjórnvöld þurfi að grípa til aðgerða.
„Í því skyni að draga úr mögulegri röskun á vinnumarkaði ættu stjórnvöld að skapa tækifæri til endurmenntunar og setja meiri kraft í aðgerðir sem greiða götu vinnuafls milli atvinnugreina,“ segir enn fremur í úttekt AGS.
